Üç yılı aşkın süredir süregelen ve binlerce can kaybına, milyonlarca insanın yerinden edilmesine yol açan Rusya-Ukrayna savaşı, 15 Mayıs 2025 tarihinde İstanbul’da yapılan yüz yüze görüşmelerle yeni bir dönemece girdi. Türk diplomasisinin ev sahipliğinde gerçekleşen bu kritik temas, hem bölgesel istikrar hem de küresel barış arayışları açısından önemli bir dönüm noktası olarak yorumlanıyor.
Liderler Masada Değil, Temsilciler Sahada
İstanbul’daki görüşmelere iki ülkenin liderleri doğrudan katılmadı. Ancak her iki taraf da üst düzey ve deneyimli temsilcilerle süreci ciddiyetle yürütme kararlılığı sergiledi. Rus heyetine, daha önce 2022 yılında yapılan barış temaslarında da adı geçen bir isim olan Vladimir Medinskiy başkanlık etti. Yanında dış ve savunma politikalarında etkili isimler de yer aldı.
Ukrayna tarafı ise özellikle savaşın başından beri uluslararası desteği arkasına alan bir çizgide ilerlediğini göstermek istercesine, görüşmelere askeri ve diplomatik kanadı birlikte taşıyan bir yapı ile katıldı. Heyetin içinde hem savunma hem de dışişleri bakanlıklarından isimler bulundu. Bu, Kiev’in müzakerelere sadece siyasi değil, güvenlik boyutuyla da hazırlandığının göstergesiydi.
Türk Diplomasi Sahnesinde Yeniden
İstanbul’un bu tarihi buluşmaya ev sahipliği yapması tesadüf değildi. Türkiye, 2022 yılında yine bu iki ülkeyi aynı masa etrafında bir araya getiren birkaç ülkeden biriydi. O görüşmeler her ne kadar sonuçsuz kalsa da, Türkiye'nin tarafsızlığını koruma gayreti ve diplomasiye verdiği önem, hâlâ her iki tarafça saygıyla karşılanıyor.
Ankara, bu görüşmelere doğrudan bir taraf olmadan, ev sahipliği görevini sürdürdü. Ancak siyasi gözlemciler, Türkiye’nin perde arkasında taraflara çeşitli “güven inşa edici öneriler” sunduğunu, hatta olası bir geçici ateşkes anlaşmasının taslak metnine dolaylı katkıda bulunduğunu öne sürüyor.
Masada Neler Konuşuldu?
Görüşmelerin içeriği resmi olarak açıklanmadı; ancak sızan bilgilere göre masada şu başlıklar vardı:
-
Geçici ateşkesin sağlanması ve çatışmaların dondurulması
-
Sivillerin tahliyesi ve esir değişimi için ortak insani koridorların oluşturulması
-
Enerji altyapısına saldırıların durdurulması
-
Tarafların egemenlik, sınır ve güvenlik taleplerinin öncelik sırasına göre ele alınması
-
Gelecekteki olası garantör ülkeler üzerinden barış çerçevesinin çizilmesi
Ukrayna tarafının önceliği, Rusya’nın işgal ettiği bölgelerden çekilmesi ve Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün tanınması oldu. Rusya ise Ukrayna’nın NATO’ya üyelik sürecinin durdurulması ve ülkenin “askeri olarak tarafsız” kalmasını şart koşuyor. Bu iki temel talep, tarafların hâlâ en sert şekilde ayrıştığı başlıklar olarak öne çıkıyor.
Batı’nın Gölgesi: Sessiz Destek, Açık Baskı
İstanbul’daki görüşmelere bazı Batılı ülkeler doğrudan katılmasa da, süreci dikkatle izledikleri biliniyor. Avrupa Birliği ve NATO’nun önde gelen üyeleri, diplomatik temaslara destek mesajı verse de, bazı başkentlerde bu görüşmelerin “zaman kazanma” amacı güdebileceği yönünde temkinli bir duruş hâkim. Özellikle Washington ve Londra, Kiev’e verdiği güçlü desteği sürdürmekle birlikte, Moskova’nın müzakere masasında elde edebileceği kazanımlara karşı ihtiyatlı davranıyor.
Bu tablo, Ukrayna'nın karar alma sürecini zaman zaman zorlaştırıyor. Kiev hem savaşın yıkıcılığını durdurmak hem de destekçilerinin güvenini yitirmemek gibi iki farklı baskıyı aynı anda yönetmek zorunda.
Halklar Yoruldu, Çözüm Talebi Büyüyor
Savaşın başladığı 2022’den bu yana geçen süre zarfında milyonlarca insan evlerini terk etti, altyapı çöktü, binlerce asker ve sivil hayatını kaybetti. Hem Rusya’da hem Ukrayna’da savaş yorgunluğu derinleşmiş durumda. Özellikle genç nesiller, silahların susmasını ve geleceğe umutla bakabilecekleri bir ortamın oluşmasını talep ediyor.
Bu bağlamda İstanbul’daki görüşmeler, sadece siyasi ve askeri çevrelerce değil, iki halk tarafından da yakından takip ediliyor. Uzmanlara göre, sahadaki savaşın seyri kadar, halk desteği de bundan sonraki diplomatik adımların belirleyicisi olacak.
İleriye Dönük Adımlar: Ateşkes mi, Barış Süreci mi?
İstanbul görüşmeleri bir “çerçeve buluşması” olarak yorumlanıyor. Henüz nihai bir metin, anlaşma ya da ortak açıklama yayınlanmasa da, tarafların yeniden yüz yüze görüşebilmiş olması bile diplomasi adına önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Gelecek aylarda tarafların teknik düzeyde yeniden bir araya gelmesi bekleniyor. Türkiye’nin, bu süreçte de arabuluculuk rolünü koruyarak diplomatik zemin oluşturmaya devam edeceği öngörülüyor.
Şimdi gözler, bu temasların kalıcı bir barış sürecine dönüşüp dönüşmeyeceğinde. İstanbul’da atılan bu adım, uzun ve dikenli bir yolun ilk basamağı olabilir — ama o yolun sonunda gerçek bir barış ışığı görünüyorsa, çabaya değecektir.